Tüp Bebek
Doğal yollardan gebe kalamayan çiftler için en ileri tedavi yöntemidir.Sebep kimde olursa olsun tedavi daha çok kadınlara yapılmaktadır.Kadınlardan yumurta elde etmek için çeşitli ilaçlar(iğneler)kullanılır.Yumurtalar belirli bir büyüklüğe ulaşınca hastauyutularak yumurtaları toplanır.Aynı gün eşi de sperm verir.Labratuar ortamında spermler yumurta içine enjekte edilerek yumurtanın döllenmesi sağlanır.Oluşan embriyolar kadının rahmine transfer edilerek gebeliğin oluşması beklenir.
bu kısa özet bilgiden sonra sizin aklınıza takılabilecek konularda bilgilendirme yapayım.
1.Tedavi öncesi hangi tetkikler yapılmalıdır.
Öncelikle jinekolojik muayene olmalısın.Öykünüz doktor tarafından dinlenmeli ve niçin çocuk sahibi olamadığınız konusunda sebepler tespit edilmeli.Ultrason ile kadının rahmi yumurtalıkları değerlendirilmeli.Yumurtalık reservi ölçülmeli.Myom,polip,kist gibi gebeliğe engel olacak patolojiler tespit edilmeli.Gerekli olursa rahim fimi çekilmeli.AMH ve kadınlık hormonlarına bakılmalı.Erkekten de sperm tahlili istenmeli.Bu tahlilde sperm morfolojisi ve hareketliliği ölçülmeli.Gebeliğin doğal yollardan olmasının zor olacağı düşünülürse,hastanın yaşı da çok beklemeye uygun değil ise belki öncesinde bir aşılama denenip sonrasında gebe kalamaz ise tüp bebek tedavisi planlanmalı.
2.Tedaviye ne zaman başlanıyor ?
Herzaman adet birinci ya da ikinci günü tedaviye başlanır.Uzun ya da kısa protokole göre hangisi uygun ise ona göre ilaçlar ve dozları planlanır.
3.Tedavide hangi ilaçlar kullanılıyor ve kaç gün sürüyor.
Yumurtayı artırmak için en çok kullanılan FSH içeren ilaçlar(Gonal F)kullanılıyor.Belirtilen doz hergün aynı saatte göbek etrafındaki karın bölgesinin cilt altına yapılıyor.Bu ilaca ek olarak içinde LH da olan ilaçlar(Menegon,menapour,fostimon,meriofert vb) eklenebilir.Bu ilaçlar genelde toz şeklinde olur yanındaki su ile eritilip öyle cilt altına enjekte ediliyor.Yine bu ilaçlara yumurtayı büyütmek için GH(Growth Hormon) içeren (Genotropin)eklenebilir.Bunların yanında ağızdan alınan femara ya da klomen gibi ilaçlar yumurta büyümesine katkı sağlamak için eklenebilir.Yumurtalar belli bir büyüklüğe gelince kendiliğinden çatlamasın diye GNRH antagonisti(cetrotide 0.25 mg) long protokol ise GNRH analogu(lucrin)iğnelerine geçilebilir. Yumuratalar 17-18 mm olunca çatlatmak için hCG içeren (ovitrelle 250 mg) bazende GNRH analogu (Gonopeptyl 0.1mg) ile yumurta çatlaması sağlanabilir.Çatlatma zamanına kadar geçen tedavi süresi yaklaşık 9-12 gündür.Bu arada yumurta sayı ve büyüklüğünü ölçmek için birkaç kez ultrason muayenesi ve hormon tetkiki gerekebilir.
4.Yumurta toplama işlemi.
Çatlatma iğnesinden 34-36 saat sonra Tüp bebek merkezinde hasta uyutularak yumurta toplanıyor.Bu işlem için 6 saat aç ve sıvı içmeden gelmeniz gerekir.Yumurta toplandıktan sonra eşiniz de aynı merkezde aynı gün sperm veriyor.İşlem sonrası
a.Azitro 500 mg tablet günde birtane
b.estrofem tablet (dozu değişiyor)
c.Progestan mic kap 200 mg vajinal uygulanıyor.
d.Bazen kan sulandırıcı iğne
e.Bazen Prednol tablet ağızdan
f.BAzı durumlarda coraspin 100 mg tablet ağızdan
e.Folik asit ağızdan
Yumurta toplama işleminden sonra çok hafif ağrı ve kanama olabilir.Ağrı çok şiddetli ya da kanama çok fazla olursa beni ya da sekreterimi mutlaka arayın.
5.Ertesi Gün.Yumurta toplama işleminden bir gün sonra
Embriyo labratuarı ile görüşüp size durum hakkında bilgi veriyoruz.1.gün kaçtane yumurtanın döllendiği belli oluyor.Döllenme yumurta sayısı kadar olmaz genelde yumurta sayısından daha az olur.Bazen de maalesef hiç döllenme olmayabilir.Bu duruma Fertilisation Failure denir.Siz bu arada verilen ilaçları kullanmaya devam edeceksiniz.
6. 2.gün
Embriyoların canlılığını koruyup korumadığı, kaç tanesinin devam ettiği belli olur.Hücre sayısı.simetri durumu ve başka birtakım kriterler ile embriyo kalitesi hakkında size bilgi veririz.
7. 3.gün
Yine embriyolar ile ilgili gelişmeleri takip edilip size bilgi veririz.Hastanın yaşı, embriyo sayısı ve kalitesine göre 3.gün embriyo transferi yapılabilir.Ya da embriyonun 5. güne gitmesi beklenebilir.Bu durum hasta, doktor, labratuar birlikte karar verilir.İki uygulama arasında gebelik şansı açısından çok fazla bir fark yoktur.Genetik inceleme yapılacak ise bugün biyopsi alınıp 5. güne kadar sonucunu alıp 5. gün biyopsi sonucu iyi gelen embriyo transfer edilebilir.Bu evredeki embriyo klivaj embriyosu diye adlandırılır.
8. 4.gün
Bu günde embriyolara bakılmaz 5. gün beklenir.
9. 5.gün
5.gün embriyolar kontrol edilir.Kaçtane embriyo yaşıyor, kaliteleri nasıl bakılır.Bugünün embriyosu gelişme problemi yoksa blast(blastokist)embriyosu denir.Bazı embriyolar tam blast olmamış olabilir ya da daha ileri gitmiş olabilir.Biz genellikle 5. gün bir tane blast embriyo tarnsferi yapıyoruz.Genetik test yapmış isek onun sonucuna göre sağlıklı embriyoyu transfer ederiz.Transfer sonrası kalan fazla embriyolar dondurulur.
